Türk ve Gürcü Bez Bebekleri Tiflis’te

Yazıcı-dostu sürüm

Tiflis Yunus Emre Enstitüsünde 08 Nisan 2019 tarihinde “Geleneksel Türk-Gürcü Bez Bebek Atölye Çalışması ve Sergisi” etkinliği düzenlendi. Etkinliğe Türkiye Cumhuriyeti (T.C.)  Tiflis Büyükelçisi Fatma Ceren Yazgan, Ardahan Damal Kaymakamı Yasin Yunak, Ardahan Ticaret Odası Kadın Girişimciler Kurulu Üyesi Prof. Dr. Gülsün Akdemir Evrendilek, TİKA Koordinatörü Necla Demirdağ’ın yanı sıra pek çok davetli katıldı.

Ardahan Damal Kaymakamı Yasin Yunak “Bebek, Türk kültüründe umut ve gelecek demektir. Zannediyorum ki Gürcü kültüründe de benzer bir anlamı var. Komşu iki ülkenin bebek yapma konusundaki ortak birikimi iş birlikleri yapmak için iyi bir fırsat olacaktır.” şeklinde konuştu.

Büyükelçisi Yazgan ise “Kültürleri tanımak ve emeğin değerini anlamak için bir bebeği incelemek gerekir diye düşünüyorum. Bebekte yüzlerce yılın tarihini ve kültürünü görmek çok ayrı bir zevk. Oyuncak bebekler, kadın emeğinin bir ürünüdür. Türk bez bebeklerindeki bazı motiflerin Gürcistanlılara tanıdık geliyor olması lazım. Hem Gürcü hem de Türk toplumunda kadınlar motiflerle geleneği ve tarihi beraber aktarıyorlar. Bu ortak etnografyamızın geleceğe aktarılması için çok önemli bir sanat ve zanaat.” sözlerine yer verdi.

Dünya Birincisi Bebekler

Gürcistan'ın sınır komşusu olan Ardahan'ın  Damal ilçesinde bez bebek yapımının oldukça önemli olduğu bilinmektedir. Damal ilçesi ve yöresi Orta Asya’dan Avrupa’ya göç eden Türk boylarının geçiş güzergâhında bulunan bir yerleşim alanıdır. Yöre halkı Türkmen olup günümüze kadar kendi gelenek ve göreneklerini korumuşlardır.  Yöre kadınları geçmişte bu kıyafetlerin küçüklerini ağaçtan yapılan bebeklere giydirerek çocuklarına oyuncak yapmaktaydı. Günümüzde ise bu giysiler plastik bebekler üzerine giydirilmektedir. Bu giysiler iyi bir işçilik ve el emeği ile kumaş bezler üzerine boncuklarla işlenerek yapılmaktadır. Damal bebekleri 1996 yılında Japonya’da düzenlenen “Yöresel Folklorik Bebekler” yarışmasının el emeği kategorisinde dünya birincisi olmuştur. Ardahan'da yaşayan 73 yaşındaki Fidan Atmaca, bir odasını atölyeye çevirdiği evinde 38 yıldır Damal bebekleri yapmaktadır. Ayrıca bu bebekleri yurt içi ve dışında pek çok noktaya göndermektedir.

Gürcü kültüründe de bez bebek yapımı önemli bir yere sahiptir. Geleneksel Gürcü bebekleri yapan birçok el sanatı ustası bulunmaktadır. Türk ve Gürcü bez bebeklerinin sergilendiği bu etkinlikte bez bebek yapımındaki ortak ve farklı noktalar Gürcistanlılara gösterilmeye çalışılmıştır.